El Tendon Kesilerinde Fizyoterapistin Hayati Rolü
Bir kesi, bir hareketi nasıl geri verir?
Günlük hayatın en sıradan anlarında bile elimiz en büyük yardımcımızdır. Bir bardak tutarken, ayakkabı bağlarken, sevdiklerimize dokunurken… Tüm bu ince hareketlerin arkasında kasları kemiğe bağlayan ve hareketin sürekliliğini sağlayan tendonlar yer alır. Ancak bıçak, cam, iş kazası ya da spor travmaları sonucu oluşan el tendon yaralanması, bir anda bu hassas sistemin dengesini bozabilir. İşte tam bu noktada görünmeyen ama belirleyici bir kahraman sahneye çıkar: fizyoterapist.
Ameliyat Bittiğinde Aslında Asıl Süreç Başlar
Tendon kesilerinde ilk adım elbette cerrahidir. Kopan tendon uçları onarılır, doku bütünlüğü yeniden sağlanır. Ancak halk arasında sık yapılan bir yanılgı vardır: “Ameliyat oldum, iyileştim.” Oysa gerçek iyileşme çoğu zaman ameliyat masasından sonra başlar. Çünkü onarılan tendonun tekrar kaygan, güçlü ve işlevsel hale gelmesi için kontrollü harekete ihtiyaç vardır. Bu süreci yöneten kişi ise fizyoterapi uzmanıdır.
Yanlış Hareket, Tüm Emeği Boşa Çıkarabilir
Tendon dokusu iyileşirken hem harekete ihtiyaç duyar hem de aşırı zorlanmadan korunmalıdır. Çok erken ve kontrolsüz hareket tendon kopmasına, hiç hareket edilmemesi ise yapışıklıklara ve kalıcı sertliklere yol açabilir. Fizyoterapist burada ince bir denge kurar:
Ne zaman hareket başlayacak?
Hangi açıyla, ne kadar tekrar yapılacak?
Atel ne zaman çıkarılacak, ne zaman aktif kullanıma geçilecek?
Bu soruların her biri hastanın elini tekrar eski gücüne kavuşturup kavuşturamayacağını doğrudan belirler.
Sadece Hareket Değil, Hayata Dönüş Terapisi
El tendon kesisi yaşayan bir hasta sadece fiziksel değil, psikolojik bir travma da yaşar. “Elimi eski gibi kullanabilecek miyim?” kaygısı çok yaygındır. Fizyoterapist, egzersiz planlamasının yanında hastaya güven verir, süreci açıklar ve küçük ilerlemeleri görünür kılar. Bir parmağın ilk kez bükülmesi bazen bir insanın yeniden umutlanması demektir.
Çocuk, İşçi, Müzisyen: Her Elin Hikâyesi Ayrıdır
Tendon yaralanmaları herkeste aynı sonucu doğurmaz. Bir işçinin kavrama gücüne, bir müzisyenin parmak hassasiyetine, bir çocuğun ince motor gelişimine göre rehabilitasyon planı değişir. Fizyoterapist, yalnızca yarayı değil, o elin hayattaki görevini de rehabilite eder.
Zamanında Başlanan Rehabilitasyon Kalıcı Sakatlığı Önler
En sık yapılan hatalardan biri, “Biraz daha iyileşsin sonra fizik tedaviye başlarım” düşüncesidir. Oysa geciken fizyoterapi;
Parmak sertliklerine,
Güç kaybına,
Hareket açıklığı kısıtlılıklarına,
İnce beceri kaybına yol açabilir.
Erken, doğru ve kişiye özel bir program ise hastayı yeniden üretken, bağımsız ve güçlü bir hayata taşır.
Son Söz: El Sadece Bir Organ Değil, Hayatın Anahtarıdır
El tendon kesileri, küçük gibi görünen ama sonuçları büyük olabilen yaralanmalardır. Bu süreçte cerrahinin başarısı kadar, hatta kimi zaman ondan da fazla, fizyoterapistin rehberliği belirleyicidir. Çünkü elin yeniden tutması, yazması, çalışması ve hissetmesi; sabır, bilim ve doğru rehabilitasyonun birleşmesiyle mümkündür.
Unutmayalım: Ameliyat yarayı kapatır, fizyoterapi hayatı geri verir.