2021 BM Gıda İsrafı Raporu: Türkiye'de her yıl 7,7 milyon ton yiyecek çöpe atılıyor
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), 1945’te kurulduğu tarih olan 16 Ekim’i her yıl Dünya Gıda Günü olarak kutluyor. Dünya Gıda Günü’nde; dünyadaki açlık problemlerinin belirlenmesi ve çözüm yollarının gösterilmesi, gıda israfı, yeterli ve dengeli beslenmenin öneminin belirtilmesi amaçlanıyor.
Gıda üretimi, tüketimi ve israfı gezegenimize ağır bir yük getiriyor. Türkiye dünya genelinde en fazla gıdanın israf edildiği ülkeler arasında yer alıyor.2021 BM Gıda İsrafı Endeksi Raporu'na göre Türkiye'de her yıl kişi başına 93 kilogram yiyecek çöpe atılıyor. Rapora göre dünya genelinde her yıl toplam 931 milyon ton gıda israf ediliyor.
Her yıl israf edilen bu gıda, açlık çeken insanların ihtiyacını 4 kat fazlasıyla karşılayabilir. Dünya’da bu kadar aç insan varken trilyonlarca ton gıda israf edilmesi çok büyük bir adaletsizlik. Bu israfın tükettiği kaynaklar ve gezegenimize verdiği zarar da göz ardı edilemez. Gıda sistemindeki dengesizlik sadece dünyaya trilyonlarca dolara mal olmakla kalmıyor, daha da önemlisi toplumdaki dengesizlikleri ortaya çıkarıyor. Obezite dünya çapında artmaya devam ederken, üç milyardan fazla insan sağlıklı beslenmeye parası yetmiyor.
Türkiye’de gıda israfına dönük çalışmalar en çok kayıp ve israfın erken üretim sonrası aşamasından orta seviyelere kadar olan süreçlerde yaşandığını gösteriyor. Gıdaların maksimum %5’inin tüketim ve hane halkı (son tüketici) tarafından israf edildiğini ortaya koyuyor. TÜBİTAK tarafından yapılan araştırmalara göre, israf edilen sebze ve meyve miktarı yılda 12 milyon ton. Bir diğer en çok israf ettiğimiz gıda da ekmek. Türkiye’de günde 12 milyon; yılda 4 milyar 380 milyon ekmek israf ediliyor.
Gıda israfı aslında sadece “gıda israfı” değil. Para, kaynak, iş gücü ve emeğin boşu boşuna kullanılıp çöpe atılması anlamına geliyor. Bireysel önlemler ile en azından %5 lik son tüketiciden kaynaklı olan israfı önlemeye çalışabiliriz.
Artan fiyatlar sebebiyle alışverişte aşırıya kaçmak mümkün olmasa da tok karnına alışverişe gitmek aşırıya kaçmamak konusunda yardımcı bir adımdır. Tüketebileceğiniz kadar besin satın almak ve pişirmek, bütçenize katkı sağlamakla birlikte israfın önüne geçmeyi sağlayacaktır. Sebze ve meyveyi yerel çiftçilerden satın almak, tarımsal kalkınmayı destekleyecektir.